به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رستا، سرویس معلمان، سیده زهرا رضوی، تعمیم دوره پیش‌دبستانی به ویژه در مناطق محروم، ذیل راهکارهای عملیاتی برای تامین عدالت آموزشی، در راهکار ۵_۱ سند تحول بنیادین، ذکر شده است.
نگاهی به شاخص پوشش پیش‌دبستانی در ایران، نشان می‌دهد که این شاخص، ناپایداری زیادی را تجربه کرده است و لازم است با دقت و توجه به تمام عوامل موثر، تحلیل شود.
به گفته صاحب نظران یکی از عوامل مهم، میزان اعتبار حمایتی برای پیش‌دبستانی مناطق محروم است. در ابتدای دهه نود کاهش جمعیت دانش‌آموزی، ظرفیتی از کلاس‌های خالی و معلمان مازاد را در اختیار پیش‌دبستانی قرار داد و منجر به رشد پوشش شد؛ اما با افزایش جمعیت دانش‌آموزی، عملا بدون اعتبار جداگانه و کافی، افزایش پوشش پیش‌دبستانی ممکن نبوده و نیست.
نگاهی به تاریخچه اعتبارات سازمان توتک که عهده‌دار انجام پوشش صددرصدی پیش‌دبستانی است، نشان می‌دهد متاسفانه سهم این سازمان، از اعتبارات دولتی، متناسب با نیازهای آن نیست.
طبق بررسی های انجام شده، در سال ۱۴۰۰ و هم‌زمان با اولین سال فعالیت توتک، به نظر می‌رسد بودجه‌ی مربوط به امور پیش‌دبستانی‌ها، همچنان توسط معاونت آموزش ابتدایی و بدون نقش‌آفرینی سازمان، توزیع شده است؛ علاوه بر آن، بودجه حمایتی که برای مهدروستاها در اختیار بهزیستی قرار می‌گرفت، بدون آنکه به بودجه سازمان توتک اضافه شود، از بودجه سال ۱۴۰۱ حذف می‌شود.
تا این‌که در سال ۱۴۰۲، با پیگیری‌های بسیار، در قانون «اصلاح قانون تأسيس و اداره‌ی مدارس و مراكز آموزشی و پرورشی غيردولتی»، با وجود این‌که انتقال اعتبارات مربوط به تعلیم و تربیت کودکان از سایر دستگاه‌ها به سازمان توتک مصوب می‌شود؛ ولی متاسفانه انتقال مدنظر اتفاق نمی‌افتد.
به طور خلاصه می‌توان گفت که اعتبارات زیست‌بوم کودکی که تا قبل از تأسیس سازمان، دارای دو ردیف بودجه مستقل و شفاف بود، بعد از تأسیس این سازمان، ذیل یک ردیف بودجه‌ی کلی قرار گرفت که مشابه سایر دستگاه‌های اجرایی، هرساله به صورت نسبی و درصدی افزایش می‌یابد؛ این در حالی است که سازمان توتک، سازمانی نوپاست که ضمن امور جاری خود، اعم از امور نظارتی، زیرساختی و ..، موظف به توسعهی پیش‌دبستانی در مناطق لازم‌التوجه است. جالب است که سهمی از همین بودجه‌ی اختصاص‌یافته نیز، باید توسط خود سازمان و از طریق درآمدزایی تامین شود.
طبق پژوهش ها، توسعهی کمّی و کیفی پیش‌دبستانی، در کاهش نرخ مردودی‌های پایه‌ی اول به طور مستقیم موثر است؛ هم‌چنین تاثیر آن در کیفیت ادامه آموزش و آسیب‌های اجتماعی را نمی‌توان نادیده گرفت.
آمارها نشان می‌دهد عمده‌ی مردودی‌های موجود در پایه‌ی اول در کشور ما، مربوط به مناطق روستایی، عشایری، دوزبانه و دچار محرومیت است؛ همان مناطقی که در اساس‌نامه‌ی سازمان به عنوان مناطق لازم‌التوجه و نیازمند حمایت دولتی برای توسعهی پیش‌دبستانی، عنوان شده‌اند.
نکته‌ی قابل تأمل آن است که نرخ مردودی‌ها، علاوه بر آنکه منجر به آسیب‌های اجتماعی و آموزشی بسیار می‌شود، هزینه‌ی پنهان قابل توجهی را به آموزش و پرورش تحمیل می‌کند. به بیانی دیگر، هزینه‌ای که برای تحصیل مجدد یک دانش‌آموز در پایه‌ی اول صرف می‌شود، نوعی هدررفت سرمایه به حساب می‌آید که می‌توان با صرف حداقل همین مقدار اعتبار، در حوزه‌ی توسعهی پیش‌دبستانی از آن جلوگیری کرد و شاهد ارتقای وضعیت آموزشی و اجتماعی کشور بود.
در گزارش سیاستی معاونت راهبردی ریاست جمهوری هم نسبت به مسئله پوشش حداقلی پیش‌دبستانی تاکید شده و برای بازه کوتاه مدت و میان مدت دو پیشنهاد به شرح ذیل، مطرح شده است:
– اختصاص ردیف ویژه در جداول بودجه، مختص همگانی سازی پیش‌دبستانی (حداقل معادل ۲ درصد از منابع آموزش و پرورش کشور باید به این موضوع اختصاص داده شود)
_ اجرای طرح رایگان‌سازی پایدار پیش‌دبستانی در مناطق محروم و دوزبانه با همکاری معاونت روستایی رئیس‌جمهور و وزارت رفاه
امیداست که نهادها و دستگاه های مخاطب این پیشنهادات، با هم‌افزایی، نسبت به تحقق این گام مهم در ارتقای کیفیت آموزش، اهتمام لازم را داشته باشند.
انتظار می‌رود ضمن ارتقای اعتبارات دولتی سازمان توتک در بودجه سال های آینده، مجموعه‌هایی که دارای مسئولیت اجتماعی هستند نیز با حمایت‌های خود، این سازمان نو پا را در انجام ماموریت های مهم خود، یاری دهند.
