به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رستا، قریب به سه ماه از تشکیل کابینه دولت سیدابراهیم رئیسی می‌گذرد اما همچنان صندلی وزیر آموزش و پرورش خالی مانده و اینک پرجمعیت‌ترین وزارت کشور چشم‌انتظار متصدی نهایی این جایگاه است. تا اینجای کار تلاش‌‌های دولت سیزدهم برای انتخاب وزیر نافرجام بوده و حالا پس از رد گزینه‌هایی همچون حسین باغگلی و مسعود فیاضی از سوی مجلس، خبر می‌رسد که یوسف نوری، سومین گزینه روی میز دولت برای ارائه به مجلس شورای اسلامی است.
مروری بر سوابق علمی و اجرایی نوری
یوسف نوری فارغ‌التحصیل مراکز تربیت معلم و دارای مدرک کارشناسی برنامه‌ریزی امور تربیتی، ارشد مدیریت آموزشی و دکتری گردشگری کودک از دانشگاه علامه طباطبایی است. از جمله سوابق اجرایی وی می‌توان به مدیریت مرکز نیروی انسانی و فناوری اطلاعات آموزش و پرورش، مدیرکل بودجه آموزش و پرورش، مدیرکل آموزش و پرورش ایلام اشاره کرد. عضویت در کارگروه‌های متعدد شوراهای عالی آموزش‌وپرورش و فضای مجازی و انقلاب فرهنگی، عضو هیأت امنای صندوق ذخیره فرهنگیان، مدیرکل و معاون پرورشی آموزش و پرورش ایلام، معاون پشتیبانی آموزش و پرورش ایلام و تهران از سایر موارد اجرایی در رزومه اوست.
از سوابق علمی پژوهشی نوری می‌توان به تألیف ۵ جلد کتاب و ۱۰ مقاله و ۳ پژوهش کاربردی کشوری اشاره کرد. او همچنین سابقه تدریس در دانشگاه‌های علامه طباطبائي، پیام‌نور تهران، علمی‌کاربردی تهران، آزاد اسلامی واحد ایلام و مراکز تربیت معلم و دوره‌های ضمن خدمت فرهنگیان را دارد. نوری علاوه‌بر تدریس در دانشگاه تجربه معلمی در مدارس متوسطه، راهنمایی و ابتدایی هم داراست؛ لذا می‌تواند خیال‌ها را از حیث گزاره معروفِ وزیر آموزش و پرورش باید از میان معلمین باشد آسوده کند.
او از مدیران نزدیک به حاجی‌بابایی و علی‌احمدی است که طرح رتبه‌بندی معلمان، بیمه طلایی، راه‌اندازی سامانه‌های هوشمند، تبلت دانش‌آموزی از ایده‌های او در آموزش‌وپرورش بوده است که پس از رفتن او ناتمام ماند. نوری هم‌اکنون مدیر سازمان‌های مردم‌نهاد و خیرین سلامت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شهید بهشتی تهران است.
تا مرد سخن نگفته باشد…
بررسی مقالات و مصاحبه‌ها احتمالا از اولین قدم‌ها برای شاخت ایده‌ها و اقدامات فردی است که به عنوان وزیر آموزش و پرورش پیشنهاد شده است. نوری از جمله گزینه‌هایی است که مقالات و مصاحبه‌های نسبتا خوب و راضی‌کننده‌ای از او در رابطه با آموزش‌وپرورش یافت می‌شود. او در مصاحبه‌ای با فارس به خوبی نظرات خود را درخصوص مسائل مختلف آموزش و پرورش مطرح می‌کند. به طور مثال دررابطه با وضعیت معیشت معلمان می‌گوید: «خسارت ناشی از ناکارآمدی نیروهای دستگاه‌های دولتی به اندازه بودجه آموزش و پرورش یعنی ۱۱۳هزار میلیارد تومان است و بر اساس تحقیقی که انجام داده‌ام، معلمان بیشترین کار مفید را نسبت به کارکنان دولت انجام می‌دهند و درحالیست که کمترین حقوق را دریافت می‌کنند.»
او در ادامه با بیان اینکه معلم به‌عنوان برجسته‌ترین شغل در بین مردم ارزیابی شده است و تعلیم و تربیت یک امر حاکمیتی است، اضافه می‌کند: «آموزش از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۵ بیشترین ارزش‌افزوده را در کارهای اقتصادی کشور داشته است و کسی که این ارزش افزوده را تعیین می‌کند، معلم است و ما دیدگاه‌مان را نسبت به آموزش و پرورش باید تغییر دهیم.»
نوری در این مصاحبه درخصوص بودجه آموزش و پرورش اینطور می‌گوید: «برای اجرای بودجه‌ریزی عملیاتی در وزارت آموزش و پرورش باید زیرساخت‌هایی فراهم باشد؛ برای مثال ابتدا باید نظام حسابداری به‌صورت تعهدی باشد اما نظام حسابداری به‌صورت نقدی است. زیرساخت‌های بودجه‌ریزی عملیاتی در آموزش و پرورش فراهم نیست. بودجه کشور ما سال‌ها به صورت افزایشی برنامه‌ریزی می‌شد اما از برنامه توسعه چهارم به بعد، بودجه‌ریزی عملیاتی تکلیف شد و در قانون ششم توسعه هم تکلیف است. برای اجرای بودجه‌ریزی عملیاتی در وزارت آموزش و پرورش باید زیرساخت‌هایی فراهم باشد. زیرساخت دیگری که باید برای بودجه‌ریزی عملیاتی مهیا باشد اما در آموزش و پرورش فعلاً فراهم نیست، داشتن برنامه‌ریزی دقیق و کامل هریک از مدارس به‌عنوان نهادهای اصلی آموزش است در این برنامه‌ریزی باید هدف‌گذاری‌های کمی و کیفی مشخص شده باشد و تخصیص منابع یکساله دستگاه برای رسیدن به نتایج مشخص شده باشد. به نظر می‌رسد با توجه به مسائل مطرح شده، زیرساخت‌های بودجه‌ریزی عملیاتی در آموزش و پرورش فراهم نیست زیرا از سویی نظام حسابداری ما نقدی است و از دیگر سو نیروی انسانی ما برای انجام این کار آماده نیست.»
او در بخشی از این مصاحبه با بیان اینکه مسئله اقتصاد آموزش و پرورش از مهم‌ترین مسائل جاری این وزارتخانه است، می‌گوید: «بحث اقتصاد آموزش و پرورش فقط درآمد، هزینه و مسائل مالی نیست چنانکه عده‌ای آن را با اقتصاد آموزش و پرورش یکی می‌دانند. معاونت اقتصادی با معاونت پشتیبانی و اداری مالی متفاوت است و موضوعات اقتصاد آموزش و پرورش خیلی بالاتر از موضوعاتی است که اکنون در جامعه به اسم آن مطرح می‌شود؛ بحث تأمین مالی و بودجه تنها بخشی از اقتصاد آموزش و پرورش است. بحث تأمین اعتبارات ناشی از عدم اداره آموزش و پرورش بر اساس یک اقتصاد برنامه‌ریزی شده آموزشی است. آموزش و پرورش بیش از هرچیز به مشارکت مالی، فنی و مهارتی مردم احتیاج دارد.»
برنامه نوری، زیر ذره‌بین
کمتر از یک ساعت پس از معرفی رسمی نوری به عنوان وزیر پیشنهادی دولت سیزدهم، برنامه او برای وزارت آموزش و پرورش در رسانه‌ها منتشر شد. اگر کلی‌گویی‌های مرسوم در این دست برنامه‌ها را ناديده بگیریم برنامه نوری نسبتا برنامه تکمیلی است و کم و کسری ندارد. او در ابتدای برنامه‌اش توصیف دقیقی از وضعیت موجود آموزش و پرورش ارائه می‌دهد و این از نگاه عمیق و همه‌جانبه نوری به ساختار حکایت دارد. به طور خاص آسیب‌شناسی و ارائه راهکار واقع‌بینانه‌ای درخصوص عدالت آموزشی و مدارس غیردولتی در خلال برنامه نوری آورده شده که نقطه قوت آن است. فارغ از محتوای برنامه، سرعت انتشار آن احتمالا این پرسش را در ذهن تقویت می‌کند که اگر این حجم از آمادگی در او وجود داشته چرا پیش‌تر به عنوان گزینه وزارت مطرح نشده است؟ باتوجه به آنکه نوری به همراه چند گزینه دیگر من جمله فیاضی از گزینه‌های پیشنهادی بودند، چرا دومین گزینه رئیسی نوری نبود و فیاضی جای او را در آن مقطع پر کرد؟ این گزاره‌ها زمانی در کنار یکدیگر معنا می‌گیرند که می‌بینیم هم عموم مردم و هم نمایندگان اقبال بیشتری به نوری نسبت‌به فیاضی دارند. این موضوع پیش اعلام قطعی آنها به عنوان گزینه پیشنهادی نیز به وضوح در رسانه‌ها درک می‌شد.
معصومیت ازدست‌رفته
آموزش و پرورش امروز درست در حساس‌ترین و پیچیده‌ترین مقطع بی‌وزیر مانده و این گلایه‌ای به‌جا از دولتی است که داعیه انقلابی‌گری و نگاه ویژه به امر تعلیم و تربیت دارد. جنجال‌ها بر سر رتبه‌بندی معلمان، مشکلات و اعتراضات معیشتی فرهنگیان، آموزش مجازی و بازگشایی مدارس در روزهای کرونایی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که نیازمند مدیریت منسجم و قدرتمند زیر نظر شخص وزیر است. لذا احتمالا بیراه نباشد اگر بگوییم در چنین شرايطی توقع داشتیم از ابتدا موارد با دقت بیشتری گزینش می‌شدند تا کار به این آزمون و خطاها نکشد. کالبد رنجور آموزش و پرورش امروز ناتوان‌تر از آن است که کمشکش‌ها بر سر موارد متعدد بیش ازین ادامه‌دار شده و شدت گیرد. ابتدای امر هم از دولتی که همسر رئیس‌جمهورش خود از کارشناسان تراز نظام آموزشی است، گزینه‌های سطحی و دور از ذهنی چون باغگلی و فیاضی انتظار نمی‌رفت. حالا که گذشت و کار به گزینه سوم رسید، باید دید بعد از دو تیر به سنگ‌خورده دولت سیزدهم، نظر نمایندگان درخصوص نوری چه خواهد بود؟
انتهای پیام/
