به گزارش پایگاه خبریتحلیلی رستا، رضا کلیوندی، دانشجوی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و خبرنگار رستا در یادداشتی نوشت: مهدی نیک عمل، عباس مالیان و علی شرقی سه تن از اساتید دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی هستند که 30 اردیبهشت در یک میزگرد با عنوان مسائل دانشگاه در پایگاه خبری «انصافنیوز» شرکت کردند. در این میزگرد مسائلی مانند زرمالکیت دانشگاه، بودجه و کارآمدی مطرح گردید که واکنش تشکلهای دانشجویی این دانشگاه را به همراه داشت و در غیرمنتظرهترین عکسالعمل، بسیج دانشجویی این دانشگاه در حرکتی نمادین اقدام به پلمب اتاق این اساتید کرد.
بیانصافی
میزگرد تعریف مشخصی دارد: حضور کارشناسان با دیدگاههای مختلف برای پوشش یک مسئله تخصصی. چیزی که «انصاف نیوز» در میزگرد کذایی سامان داده را به سختی میتوان یک میزگرد نامید. نه موضوع مشخصی دارد و نه کارشناسان با دیدگاههای گوناگون در آن حضور دارند و نه مسئله مشخصی را به نقد میگذارد. شبیهترین چیز به آن یک نشست خبری است که چند شخص که نماینده یک تفکر خاص هستند، نظرات شخصیشان را بدون مدارک مستند و پیوستهای دقیق و علمی بیان میکنند و میگذرند که مبادا برای مسائل دیگر وقت کم نیاورند. در این نشست سه نفر از اساتید دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی حضور داشتهاند: مهدی نیک عمل، عباس مالیان و علی شرقی.
مهدی نیکعمل
نیکعمل استادتمامِ گروه فیزیک دانشکده علوم پایه دانشگاه شهید رجایی است. مهدی نیکعمل ده سال از 2011 تا 2020 به عنوان برترین محقق این دانشگاه برگزیده شده و سال 2014 هم توسط معاون پژوهش کشور بهعنوان پژوهشگر برتر انتخاب و تجلیل شده است. نیکعمل بیش از 90 مقاله علمی در ژورنالهای معتبر داشته و مطابق تصویر زیر که در رزومه عمومی ایشان هم در دسترس است بیشتر آنها در زمینه علم مواد، فیزیک کاربردی، و فیزیک ماده چگال است. مقالههایی پر و پیمان که شغل اصلی ایشان (= تربیت معلم) هیچ سهمی در آن ندارد.
نیک عمل که عضو شورای صنفی این دانشگاه هم هست در این نشست در دو بخش و دوازده محور صحبت کرده است: الف) شیوه تربیت معلم ب) مسائل صنفی اساتید
نیکعمل در محور اول با نقد به سیستم تربیت معلم فعلی که در این دانشگاه و دانشگاه فرهنگیان حاکم است، ضمن زیر سوال بردن حقوق پرداختی به دانشجو معلمان، افزود: «بعضی از این دانشجویان به دلیل نامناسب بودن وضعیت اشتغال و درآمد، صرفاً برای بیکار نماندن به دانشگاههای تربیت معلم میآیند و بعد از 3، 4 سال تصمیم میگیرند که مهندس شوند!» این عضو هیئت علمی با ناکافی دانستن سواد علمی دانشجویان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان، پیشنهاد بازرسی سطح علمی دانشجومعلمان توسط انجمنهای علمی را مطرح میکند و دلسوزانه از «انصاف نیوز» مطالبه میکند که با پیگیری این مسئله آن را به شورای عالی آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی هم برساند.
مهدی نیکعمل در ادامه هزینههای فعلی را زیاد دانست و گفت: «از سوی دیگر داعیهدار و مسئول تصمیمگیری در حوزه آموزش و پرورش بسیار است و وزارت آموزش و پرورش تنها تصمیم گیرنده نیست! در مقابل، شرایط در وزارت علوم اصلا اینطور نیست. آنجا فقط یک دستگاه بالاسری دارد و آن هم شورای عالی انقلاب فرهنگیست. اینکه هر ارگانی بیاید و در مسائل آموزش و پرورش دخالت کند درست نیست! آموزش و پرورش باید چابک شود، از همه کاره بودن دست بردارد و بسیاری از زیر مجموعهها را به ارگانهای دیگر واگذار نماید. وگرنه همین میشود که افتخار وزارتخانه و تمام هم و غم آن میشود پرداخت حقوق سر ماه و بازنشستگان و … » البته نیک عمل طبق معمول برای این نکات و نظرات خود به جامعه آماری یا دلیل و سند خاصی اشاره نکرد و گفتگویی در این باره شکل نگرفت و مسئله صرفاً در همان سطح نظرات شخصی باقی ماند.
قسمت آخر نظرات نیکعمل در این نشست، مربوط به مسائل صنفی اعضای هیئت علمی و دغدغه اساتید تربیت معلم در این دانشگاه بود که تناسب زیادی با دغدغه تربیت معلم هم نداشت: «موضوع دیگر ترکیب هیئت انتظامی است. این هیئت به تخلفات استادان مستخدم آموزش و پرورش رسیدگی میکند. رئیس این هیئت معاون وزیر هم هست. دبیر این هیئت خود مسئول بسیج دانشگاه هم هست. این افراد همزمان میتوانند هم در جایگاه شاکی باشند و هم قضاوت کنند. واضح است وقتی معاون وزیر یا مسئول بسیج هستید هزار جور ملاحظات دارید! بدیهیست که این وضع غلط است. معلوم نیست چرا اصل تضاد منافع نادیده گرفته میشود. موضوع دیگر دربارهی امکان طرح نقد و انتقادات در فضای دانشگاه شهید رجاییست که خب نیست و نسبت به هر نقدی واکنشهای غلیظی نشان داده میشود.»
مهدی نیکعمل که در بیش از دو دهه فعالیت خود در این دانشگاه حدود 90 مقاله علمی نگاشته و به مقام استاد تمامی هم رسیده است، بدون حتی یک پژوهش در خصوص آموزش و پرورش و سبقه فعالیت پژوهشی و مطالعات مربوطه در انتهای صحبتهای خود عدالت آموزشی را نقد کرده و دسترسی به آن با وجود شرایط فعلی را ناممکن دانسته است.
عباس مالیان
مالیان استادیار مهندسی نقشه برداری است و در گرایشهای تخصصی نقشه برداری فتوگرامتری و سنجش از دور، مستندنگاری، اصطلاح شناسی، و واژه گزینی فعالیت میکند. مالیان که سوابق اجرایی در معاونتهای مختلف این دانشگاهها را هم در کارنامه خود دارد سخنانش را بر محور هزینه بالا، نبود کیفیت و ناراضی بودن هنرجویان و هنرآموزان از شرایط فعلی آغاز کرد و ادامه داد: «یکی از کارهایی که میتوان برای چابکسازی و کوچک کردن این وزارتخانه انجام داد این است که حداقل او را به حیطه وظیفه قانونیاش که تربیت تا سطح دیپلم است محدود کرد و از وظایف آموزش عالی معاف نمود یعنی آموزش عالی و دانشگاه داری درمورد دانشگاه شهید رجایی به وزارت علوم سپرده شود. ساختار سازمانی و تشکیلاتی وزارت آموزش و پرورش، هیچ آمادگی و تناسبی با اقتضائات دانشگاهی ندارد. حجم غیرعادی مشکلات، شکایات و اعتراضات در این دانشگاه که منجر به تصویب طرح تحقیق و تفحص از عمکلرد مدیریت آن در مجلس شورای اسلامی شد خود گواهیست بر این موضوع که وزارت آموزش و پرورش صلاحیت، امکانات و توان برنامه ریزی، نظارت و مدیریت دانشگاه را ندارد.»
مالیان در انتهای صحبتهای خود در این نشست اثر «بودن» یا «نبودن» وزارت آموزش و پرورش بریا کشور را یکسان دانست و افزود: «بود و نبود این وزارتخانه را برای کشور علیالسویه میدانم. در وضع فعلی حتی ضرر آن را بیشتر میبینم زیرا با وجود بودجه نجومی این وزارتخانه متأسفانه چیزی که در این وزارتخانه اتفاق نمیافتد «تربیت شهروند خوب» است که وظیفه اصلی و تنها وظیفه قانونی آن است.»
علی شرقی
از خیر سوابق و مقالات علمی علی شرقی بگذریم که صحبتهای ایشان در این نشست جذابتر از بقیه است. شرقی، معلمی را شغل انبیا نمیداند و میگوید: «جملهی “معلمی شغل انبیاست” به اشتباه در جامعه تکرار شده. انبیای الهی کارشان اصلاح بود و اگر جایی کاستی میدیدند نقد و اعتراض میکردند. اما این اعتراض و نقد از جانب اساتید دانشگاه شهید رجایی تحمل نمیشود. شرایط تربیت معلم از جمله پرداخت حقوق به دانشجومعلمان درست نیست: یک جوان از ۱۸ سالگی تقریباً به اندازه یک کارمند دولت حقوق میگیرد. این دانشجویان حتی از سربازی هم معاف میشوند. بعد از تحصیل هم بلافاصله استخدام میشوند.»
علی شرقی در این نشست نظر جالب هم درباره ازدواج دانجومعلمان داشت: «تضمین شغلی، حقوق ثابت و دیگر مزیتهای این شیوه پذیرش، علاوه بر اینکه عادلانه نیست بازدهی چندانی هم ندارد. درحالیکه سن ازدواج در کشور بالا رفته بسیاری از این دانشجومعلمان به دلیل همین مزایا، زود و نسنجیده ازدواج میکنند و بعد به مشکل میخورند!» نظری که معلوم نیست برآمده از تحقیقات میدانی و جامعهشناختی و روانشناختی است یا صرفاً از برخی نمونههای اطراف او نشئت گرفته است.
در انتهای این نشست، شرقی هم مانند عباس مالیان و مهدی نیکعمل، تربیت چهارساله یا حتی دوساله دانشجومعلمان را بیفایده و با هزینه بالا توصیف کرد و تربیت کوتاه مدت را به عنوان راهکار اراعه داد. راهکاری که البته از طریق ماده 28 استخدامی آموزش و پرورش هرساله در جریان است و مشخص نیست منظور از کوتاهتر شدن این بازه تربیتی دقیقاً چیست. مسئلهای که در حال حاضر و دوره یکساله هم منتقدان و موافقان جدی خود را دارد که به تنهایی چندین میزگرد تخصصی میطلبد.
شلم شوربا
میزگرد، مسئلهای مشخص دارد، حول آن گفتگو و رفت و برگشت شکل میگیرد و طرفین با دیدگاههای مختلف تلاش میکنند برای نیل به یک هدف و راهکار نظرات «تخصصی»شان را بیان کنند. مالیان، نیکعمل، و شرقی بیش از ده مسئله اساسی در موضوع تربیت معلم را از دیدگاه خود که در اکثر مواقع منتقدان و مخالفان جدی دارد بیان میکنند و به راحتی و به سرعت به موضوع بعدی میرسند. چیزی که نه شأن میزگرد است نه استاد هیئت علمی که خود را در زمینه تعلیم و تربیت پیشرو و پیشتاز میداند. و همهی اینها در شرایطی است که برخی اظهار نظرهای ایشان در تضاد و تقابل با بیانات مقام معظم رهبری و اسناد بالادستی آموزش و پرورش است که متعهد به خدمت به آن شدهاند. مسائل مطرح شده در این نشست خبری (که به اشتباه میزگرد عنوان گرفته) به قدری زیاد و پراکنده و در بسیاری مواقع سطحی و تکقطبی است که اقامه دلیل بر رد یا تایید هر کدامشان گزارشها و یادداشتهایی مفصل میطلبد و باید از متخصصان امر در موردشان سوال کرد.
پلمب!
این نشست خبری واکنش همهی تشکلهای دانشجویی این دانشگاه را هم برانگیخت. دبیر سیاسی انجمن اسلامی دانشجویان این دانشگاه در یادداشتی ضمن بررسی و بیان موارد مشابه که این اساتید در این دانشگاه رقم زده بودند، نقدی هم به آنها داشت که به همین مسائل پراکنده و شلمشوربایی برمیگردد که این اساتید گویا در هر نشست تخصصی در این دانشگاه قصد بار گذاشتن آن را دارند. البته همه واکنشها به فضای مجازی محدود نشد و بسیج دانشجویی این دانشگاه در یک فعالیت احساسی و نمادین با نصب برچسبهایی بر اتاق این اساتید، اتاق آنها را به صورت ضمنی پلمب کرد. اتفاقی که مجدداً در رسانهها بازتاب داشت و به حیات دولت هم رسید. مسئلهای که علیرضا کاظمی در پاسخ به پرسش خبرنگار انصافنیوز در این باره پاسخ دقیقی نداده و قول بررسی دقیق ماجرا را داده است. البته تا این لحظه که بیش از ده روز از نشست کذایی و اتفاقات مربوط به آن میگذرد روابط عمومی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی واکنشی به این حواشی نداشته و تنها به بازنشر تکهای از بیانات مقام معظم رهبری که در 31 اردیبهشت ایراد شد و در تضاد کامل با بسیاری از محورهای این نشست قرار دارد، بسنده کرده است.
سه روز قبل
جامعه برای خود حرکت نمیکند. قرار نیست کارها با جنجال و فرافکنی جلو رَود و بدنهی خسته آموزش و پرورش میان کنشهای غیرمسئولانه و بیانصافی رسانهها تاب بخورد. بیانات مقام معظم رهبری در 27 اردیبهشت تقابل 100 درصدی با بسیاری از مطالب عنوانشده در این نشست دارد. گفتار دلسوزانه با عمل و هماهنگی و وفاق همراه است. دانشگاه شهید رجایی آنقدر مسئله دارد که برای هر کدام میتوان ساعتها و روزها وقت گذاشت که به فهم مسئله و طراحی اقدام مناسب آن رسید. البته دلسوزانی که جدای از هرگونه غرض شخصی یا بدتر از آن سیاسی و حزبی دور هم جمع شده و گفتگو کنند. حتی در مواردی این چنین که تضاد و تقابل 100 درصدی وجود دارد.
از رنجی که میبریم مختص یک گروه خاص و محدود از اساتید نیست. اساتیدی که داد تربیت و تربیت معلم دادهاند و در کمال ناباوری و به رغم کارمند ساختار تربیتی بودن، نسبت خودشان با تربیت دبیر و بیانات رهبر و ولی جامعه مبهم است. از رنجی که میبریم به افرادی که در هیجانیترین حالت ممکن و قبل از هر بررسی دقیق و گفتگوی فعالانه و تخصصی و همهجانبه و تلاش برای گفتمانسازی، دست به دامان رسانه میشوند، هم میشود. کنشهایی هیجانی و نمادین که صرفاً غبار فضا و شرایط را غلیظتر میکند. و تاکیدی است بر سخن نارسا و مبهم این اساتید نسبت به برخوردهای قهری در این دانشگاه. «اومد ابروشو درست کنه، زد چشمش رو هم کور کرد!» تنها مختص مالیان، شرقی، و نیکعمل نیست. بلکه به این کنش هیجانی و غیرمسئولانه هم بر میگردد.