به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رستا، سرویس تربیت معلم، حنانه توکلی‌زاده؛ سال‌هاست بازار بحث و بررسی کسورات دانشجومعلمان گرم است.درصدهای ۴۵، ٢۵، ١۵ و ١٠ که نحوه‌ی تعیین و تکلیف‌شان همیشه ابهام داشته است. طبق قانون متعهدین خدمت وزارت آموزش و پرورش، در ازای دریافت خدمات و امکانات رفاهی، وجوهی از حقوق کارآموزی دانشجومعلمان کسر می‌شود اما عملا شاهد عدم توجه به میزان استفاده‌ی هر دانشجو و ناترازی در ارائه‌ی خدمات و کسورات هستیم. این امر اعتراض و نارضایتی دانشجومعلمان را در پی داشته است.
حجت‌الله بنیادی، کارشناس و پژوهشگر آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار رستا درخصوص کسورات دانشگاه فرهنگیان گفت:
براساس تبصره ذیل ماده ۶ قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب سال ۱۳۹۶، «پرداخت حقوق کارآموزی و حقوق به دانش‌آموزان و دانشجویان مذکور مانع از استفاده آنان از امکانات رفاهی عمومی از قبیل خوابگاه و وام صندوق رفاه و غیره که دانشسراها و مراکز تربیت معلم و آموزشکده‌های فنی و دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و حوزه‌های علمیه معمولاً در‌اختیار آنان قرار می‌دهند نخواهد بود، لکن هزینه‌های شبانه‌روزی و هزینه خوابگاه از وجوه پرداختی کسر خواهد شد.»
کسر هر درصد ثابتی، (۴۵، ۲۵، ۱۵) قانونی نیست
بنیادی گفت: در این مورد که آیا میزان کسورات را قانون مشخص کرده، به این صورت استه که طبق قانون «هزینه شبانه روزی و خوابگاه»یعنی هر دانشجو به میزان استفاده‌اش باید هزینه مربوط را پرداخت کند و تعیین درصد ثابت و کسر از همه (حتی در قالب سه گروه شبانه روزی، ترددی، مأمور آموزشی) بدون توجه به میزان استفاده هر یک از آنها از غذا و خوابگاه مغایر عدالت و مغایر قانون است.
وی تاکید کرد: گفتنی است، قانون متعهدین خدمت مصوب سال ۱۳۶۹ است و بیشتر از دوازده سال در بسیاری از دانشگاه‌های مادر کشور که دانشجوی متعهد خدمت داشته‌اند، اجرا می‌شده. سوابق نشان می‌دهد که در هیچ یک از این دانشگاه‌ها موضوعی به نام کسر ۴۵، ۲۵، ۲۸، ۱۵ یا هر درصدی از حقوق وجود نداشته و کل حقوق و مزایای دانشجویان متعهد خدمت بعد از کسور بازنشستگی و دیگر کسورات قانونی به آنها پرداخت می‌شده. این دانشجویان همانند سایر دانشجویان غیرمتعهد خدمت از تسهیلات و امکانات رفاهی بهره‌مند بودند و نیز هزینه‌های مرتبط را به دانشگاه پرداخت می کردند و اساساً موضوعی تحت عنوان کسر درصد ثابتی از حقوق وجود نداشته است.
مرجع پیگیری مطالبات رفاهی دانشجومعلمان کجاست؟
این پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش توضیح می‌دهد: در این تبصره دو نکته مهم وجود دارد؛ اول آنکه این دانشجویان از امکانات رفاهی عمومی از قبیل خوابگاه و وام صندوق رفاه و غیره همانند دانشجویان دانشسراها و مراکز تربیت‌معلم و آموزشکده‌های فنی و دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و حوزه‌های علمیه بهره‌مند می‌شوند. یعنی دولت موظف است هر تسهیلات و امکاناتی که به دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها پرداخت می کنند، به دانشجویان متعهد خدمت نیز پرداخت کنند. حال اگر سازمان برنامه و بودجه و یا هر بخش دیگر با هر توجیهی از اجرای قانون و تخصیص سرانه دانشجومعلمان به میزان سایر دانشگاه‌ها اقدام نمی‌کند، قصور آن سازمان در انجام تکالیف قانونی است که باید از طریق دانشگاه و دیگر مراجع نظارتی و به خصوص کمیسیون آموزش و تحقیقات یا کمیسیون اصل نود مجلس پیگیری شود.
وی متذکر شد: نکته دوم، آنکه هزینه‌های شبانه‌روزی و هزینه خوابگاه از وجوه پرداختی کسر خواهد شد. بنابراین مطابق قانون و همانند دانشجویان سایر دانشگاه‌ها کسر از حقوق باید بابت هزینه شبانه روزی (غذا) و خوابگاه، مبتنی و متناسب با میزان استفاده دانشجو معلم باشد. به این معنی که اگر دانشجویی در ماه فقط یک وعده غذا استفاده می‌کند، فقط هزینه همان یک وعده غذا باید از حقوق وی کسر یا از طریق سامانه تغذیه از او دریافت گردد.
پیشنهادی برای پرداخت بهینه‌ی کسورات
هر چند قانونگذار در سال ۱۳۶۹ با توجه به محدودیت در نقل و انتقال پول و نبود سامانه‌های مختلف مالی و تغذیه مقرر داشته که این وجوه از حقوق افراد کسر گردد، ولی اکنون با وجود سامانه‌های مختلف، کار بهینه آن است که حقوق ومزایای دانشجومعلم مطابق رقم مندرج در حکم کارگزینی و پس از کسورات قانونی از طرف منطقه محل استخدام به وی پرداخت شود و دانشجویان در صورت استفاده از غذا و خوابگاه از طریق سامانه‌های مربوط هزینه آن را به دانشگاه محل تحصیل بپردازند.
تغییر احکام راهی برای احصای حقوق دانشجومعلمان
رقمی که در حکم کارگزینی به عنوان حقوق و مزایا درج می‌شود، همانگونه که از عنوانش پیداست، حق قانونی فرد است و بدون اجازه قانونی نمی‌توان آن را تصاحب کرد. اگر فرض کنیم که در قانون متعهدین خدمت، قانون گذار اجازه داده درصدی از حقوق دانشجو معلمان بابت هزینه های شبانه‌روزی کسر گردد، حکیم و عادل بودن قانونگذار ایجاب می کند طوری تدبیر کند که رقم مذکور در حکم کارگزینی به عنوان حقوق دانشجو معلم ثبت و درج نگردد و بدون درج در حکم افراد به حساب دانشگاه واریز گردد. لذا اگر تصور سازمان برنامه و بودجه، وزارت آموزش و پرورش یا دانشگاه فرهنگیان بر این است که درصد ثابتی از حقوق دانشجویان متعهد خدمت باید بابت هزینه‌های شبانه‌روزی کسر گردد، بهتر است ساز و کاری تدارک ببینند که این مبلغ در حکم کارگزینی افراد درج نشود و مستقیم به حساب دانشگاه واریز گردد.
راه‌حل چیست؟
با توجه به این که موضوع کسر از حقوق دانشجومعلمان از سال اول تأسیس دانشگاه باعث نارضایتی و اعتراضات متعدد دانشجومعلمان شده است، پیشنهاد می‌شود، بر اساس اصل عدالت محوری و باتوجه به تکلیف مقرر در ماده (۶) قانون متعهدین خدمت، هزینه غذا و خوابگاه هر دانشجو متناسب با میزان استفاده کسر یا از طریق سامانه‌ها، همانند سایر دانشگاه‌ها دریافت گردد. همچنین کسر از حقوق دانشجومعلمان به صورت درصد ثابت ۴۵، ۲۵ و ۱۵ و گروه‌بندی شبانه‌روزی ، نیمه‌شبانه‌روزی و مأمور به تدریس، مطابق مصوبه اخیر هیأت امناء مغایر با عدالت است، لذا پیشنهاد می‌شود قبل از ابطال مجدد آن توسط دیوان عدالت، آموزش و پرورش و دانشگاه اجرای آنرا متوقف کنند..
وی افزود:مطابق ماده (۶) قانون متعهدین خدمت، سازمان برنامه و بودجه منابع مالی و اعتبارات لازم برای بهره‌مندی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان از امکانات و تسهیلات رفاهی را مانند دانشجویان سایر دانشگاه‌ها را تخصیص دهند و میزان سرانه تخصیصی به دانشجویان متعهد خدمت، حداقل به میزان میانگین سرانه پرداختی به دانشجویان سایر دانشگاه‌ها افزایش یابد.
اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، بازنگری شده و نواقص آن در زمینه ساختار بودجه اصلاح شود.همچنین در خصوص آثار و نتایج مثبت یا منفی شبانه‌روزی شدن دانشگاه‌های تربیت معلم کشور ( دانشگاه فرهنگیان) پژوهش های دقیق انجام شود و در صورت لزوم مصوبات و رویه‌ها بر مبنای نتایج حاصل بازنگری شوند.
