به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رستا، سرویس اقتصاد؛ آموزش‌وپرورش به‌عنوان زیربنای پیشرفت جامعه، نقشی بی‌بدیل در تربیت نیروی انسانی و ساختن آینده کشور دارد اما آمارها و واقعیت‌های موجود نشان‌دهنده سهم پایین آموزش‌وپرورش از منابع عمومی دولت و عدم توجه کافی به کیفیت‌بخشی در این حوزه است.
سهم پایین آموزش‌وپرورش از منابع عمومی دولت
یکی از مشکلات اساسی، سهم اندک آموزش‌وپرورش از بودجه عمومی دولت است که در مقایسه با استانداردهای جهانی بسیار پایین‌تر است. درحالی‌که برخی از کشورها بیش از ۱۵ تا ۲۰ درصد بودجه عمومی خود را به آموزش اختصاص می‌دهند، در ایران این سهم به‌طور مداوم کمتر از میزان موردنیاز بوده است. این امر به‌ویژه در شرایطی که نظام آموزشی با مشکلات عدیده‌ای مواجه است، پیامدهای زیانباری به همراه دارد.
سهم وزارت آموزش‌وپرورش از بودجه عمومی دولت از ابتدای دهه ۱۳۹۰، میانگین ۹ درصد بوده است
سیاستگذاران بارها تلاش کرده‌اند با تکلیف دولت در اسناد بالادستی، سهم آموزش و پرورش را از منابع بودجه عمومی دولت افزایش دهند. برای مثال در بخش چشم انداز زیر نظام تأمین و تخصیص منابع مالی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی، سهم بودجه نظام تربیت رسمی عمومی حداقل به میزان ۲۰ درصد از کل بودجه عمومی دولتی تعیین شده است.
این در حالی است که بررسی بودجه های سنواتی از ابتدای دهه ۱۳۹۰ تا سال جاری نشان می‌دهد که به صورت میانگین سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت حدود ۹ درصد بوده است.
غلبه اعتبارات پرسنلی بر اعتبارات آموزش‌وپرورش
بخش عمده‌ای از بودجه آموزش‌وپرورش صرف پرداخت حقوق و مزایای پرسنل می‌شود. در سال‌های اخیر، سهم اعتبارات پرسنلی حدود ۹۷ تا ۹۸ درصد از کل اعتبارات این حوزه را تشکیل داده است. البته تأمین معیشت معلمان ضروری است و این غلبه، نشان از سهم پایین آموزش و پرورش از منابع عمومی دولت است.
سهم پایین اعتبارات غیرپرسنلی و کیفیت‌بخشی
علاوه بر سهم اندک وزارت آموزش‌وپرورش از بودجه عمومی دولت، نگاهی به سهم مخارج غیرپرسنلی از اعتبارات جاری مدارس نیز نشان می‌دهد که آموزش و پرورش عملاً از انجام امور کیفیت‌بخشی به دلیل کمبود منابع مالی، ناتوان است و با بودجه اندک غیرپرسنلی تنها توان اجرای اقداماتی روزمره را دارد.
اعتبارات غیرپرسنلی شامل هزینه‌هایی برای تجهیز مدارس، تأمین امکانات آموزشی و پرورشی، توسعه فناوری و اجرای برنامه‌های تربیتی است که نقش مهمی در تحقق عدالت آموزشی و ارتقای کیفیت نظام آموزشی دارد. اما سهم پایین این بخش، به‌ویژه در مدارس مناطق محروم، مانع از تحقق عدالت آموزشی شده و فاصله میان مناطق برخوردار و کم‌برخوردار را افزایش داده است.
درصد اعتبار سرانه دانش آموزی از کل غیرپرسنلی
ضرورت سرمایه‌گذاری هدفمند در آموزش‌وپرورش و بازنگری در اولویت‌ها
برای برون‌رفت از این وضعیت، دولت باید بر اساس تأکیدات رهبر انقلاب، قانون اساسی و سند تحول بنیادین، سرمایه‌گذاری در آموزش‌وپرورش را به‌عنوان اولویت اصلی در نظر بگیرد و در نظام اولویتی خود بر اساس اهمیت دستگاه‌ها، بازنگری داشته باشد.
