به گزارش سرویس اقتصاد آموزش و پرورش پایگاه خبری تحلیلی رستا، حنانه گودرزی و فاطمه حکیم‌زاده: دولت‌های روحانی و احمدی‌نژاد با وجود همه اختلاف‌نظرها و جبهه‌گیری‌هایی که نسبت به یکدیگر داشته‌اند، اما نظرات مشابه شان در زمینه سهم آموزش و پرورش از بودجه کشور، جالب توجه است. روحانی در سخنرانی بازگشایی مدارس در سال ۹۸ چنین بیان کرد: «از سال ۹۲ تا امسال بودجه آموزش و پرورش از ۱۵ هزار میلیارد به ۴۲ هزار میلیارد رسیده است و در طول ۶ سال بودجه ۳ برابر شده است.» جالب توجه اینجاست که مشابه همین سخن را معاون اول احمدی‌نژاد در سال ۸۹ گفته است؛ او بدین صورت اظهار داشت: «بودجه آموزش و پرورش در دولت‌های نهم و دهم، سه برابر شده است.» در صورت پذیرش این اظهارات، باید شاهد تحولی عظیم در مسائل مالی آموزش و پرورش در دولت‌های پیشین می‌بودیم اما بازنگری برخی مباحث دیگر در حوزه اقتصاد آموزش و پرورش نشان می‌دهد که این امر بدان صورت که باید محقق نشده است.
از کاهش بی‌سابقه شاخص GDP تا کسری بودجه‌ای که هیچ‌گاه به صفر نرسید
شاید بهتر بود که در سخنان‌شان به سایر مسائل اقصادی مرتبط، اشاره‌ای هرچند کوتاه می‌شد؛ همانند نرخ تورم که از سال ۹۶ تا ۹۸ حدود ۶/۳۱ درصد افزایش یافته است و در دولت احمدی‌نژاد نیز سیری نوسانی و رو به افزایش داشته است. به گزارش تسنیم میزان بودجه‌ای که از تولید ناخالص ملی (GDP) به آموزش و پرورش تعلق گرفته است از ۶ درصد در ابتدای انقلاب به ۳ درصد در دهه اخیر رسیده و روندی کاهشی داشته است. شاخص GDP به خوبی می‌تواند نشان دهد که کشورها تا چه میزان از درآمدشان را برای دستیابی به رفاه، عدالت اجتماعی، دستیابی به درآمد بیشتر و… صرف می‌کنند. به گفته محمد وحیدی، عضو کمسیون آموزش و تحقیقات مجلس در دولت دوازدهم، سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی در دنیا ۱۴ درصد است و این در حالی است که سهم آموزش و پرورش ما در حال حاضر از بودجه عمومی ۹/۸ درصد است؛ در حالی که این رقم ۹۲/۱۸ درصد در سال ۹۲ بوده است.
از طرفی اگرچه در دولت احمدی‌نژاد برای نخستین بار تولید ناخالص داخلی کشور از مرز ۵۰۰ میلیارد دلار فراتر رفت و به گزارش مشرق، رشد اقتصادی در دولت ایشان دوبرابر دولت روحانی بوده است، اما در هشت سال دوران ریاست جمهوری ایشان کسری بودجه آموزش و پرورش هیچ‌گاه صفر و یا نزدیک به صفر نشد! در دولت روحانی نیز ماجرای کسری بودجه آموزش و پرورش همواره مطرح بوده است. این کسری معمولا بین ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.
افزایش خصوصیسازی و زوال عدالت آموزشی، دو تحفه‌ی یادگار از دولت روحانی
بررسی وضعیت بودجه آموزش و پرورش از جهات دیگر نیز قابل تامل است؛ همانند این‌که این بودجه در چه مسیری صرف شده و چه میزان از آن در جهت بهبود، پیشرفت و توسعه آموزش و پرورش و رسیدن به اهداف بلند مدت و کوتاه مدت این وزارتخانه صرف شده است.
صندوق حمایت از مدارس غیر انتفاعی که اساسا وجودش در تعارض با اصل ۳۰ قانون اساسی است و مهم‌ترین فعالیت آن ارائه تسهیلات به موسسان برای خرید، تملک ساختمان و زمین، احداث بنا، اجاره، نوسازی، تجهیز برای رسیدن به استاندارد های آموزشی و … می‌باشد، ۳۰ میلیارد تومان از بودجه آموزش و پرورش در سال ۹۸ را دریافت کرد، اما اکنون با رشدی شگرف به مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان ازکل بودجه آموزش و پرورش رسیده است؛ در واقع بودجه این صندوق نوپا که فعالیتش را از سال ۹۷ آغاز کرده به ناگهان افزایش ۲۳۳ درصدی داشته است و البته این مبلغ از بودجه سازمان مدارس غیردولتی و مرکز توسعه مشارکت‌های مردمی مجزا است. این هزینه‌ها در صورتی انجام گرفته که دولت، وظیفه دارد شرایط آموزش رایگان برای همه را براساس قانون، فراهم کند.
اوج این بی‌عدالتی آموزشی، زمانی مشخص می‌شود که به ردیف بودجه (کیفیت بخشی به فعالیت‌های آموزشی و پرورشی و توسعه عدالت آموزشی) نگاهی بیندازیم که با وجود زیرمجموعه‌های زیاد این عنوان، مبلغ ۲۰۹ میلیارد تومان به آن تعلق گرفته است؛ در حالی که در سال ۹۸ این مبلغ، تقریبا ۲۹۳ میلیارد بوده و اکنون کاهش ۲۸ درصدی پیدا کرده است. این مسئله و مقایسه آن با بودجه اختصاص یافته برای خصوصیسازی به خوبی نشان دهنده روند رو به زوال عدالت آموزشی است.
بخش عظیمی از بودجه‌ی آموزش و پرورش، صرف حقوق کارکنان می‌شود!
گزارش مرکز پژوهش های مجلس نشان می‌دهد که اعتبارات پرسنلی( پرداخت حقوق و مزایا) آموزش و پرورش، بیشترین سهم از بودجه این وزاتخانه را به خود اختصاص می‌دهد که با وجود حجم عظیم نیروی انسانی در این وزارتخانه چندان موضوع دور از انتظاری نیست، اما درصدی که این بخش از بودجه به خود اختصاص می‌دهد بسیار نقطه تامل است و برابر با ۵/۹۶ درصد است. این درصد، خود به تنهایی نشان دهنده حدیث مفصلی از این مجمل است که اگرسهم مدارس غیرانتفاعی را نیز از بودجه کنار بگذاریم، چشم دوختن به تحقق اهداف و آرمان‌های تعلیم و تربیت با این سهم باقی مانده از بودجه، امری بی‌ثمر و دور از ذهن به نظرمی‌رسد.
اگرچه دو دولت سابق، هرکدام به سیر صعوی بودجه در آموزش و پرورش اشاره داشتند اما این سبک از روایت توسط آن‌ها به طور خوش‌بینانه، نشان دهنده عدم آشنایی و ناآگاهی آن‌ها نسبت به مسائل اقتصادی و در بدبینانه‌ترین حالت، حساب بازکردن روی خوش‌باوری شنوندگان این مطالب است و شاید هم حکایت کسانی است که چون خمشان بی‌گنه روی به آسمان نهاده‌اند.
انتهای پیام/
