به گزارش سرویس عدالت آموزشی پایگاه خبری تحلیلی رستا، زهرا کارگر، آمنه شیروانی‌پور و مجید ملکی:
همه‌ی ما تاکنون اسم مافیا را شنیده‌ایم؛ واژه مافیا در تمام گویش‌‌‌‌ها و زبان‌‌‌‌های دنیا وارد شده است. ولی کمتر کسی ریشه و اصل این لغت را میداند. مافیا از مجموعه‌هایی که به عنوان خانواده شناخته می‌شود تشکیل می‌شود که هر خانواده یک روستا، یک شهر، یا یک منطقه را رهبری می‌کند. اکنون که معنای کلمه مافیا را دریافتیم، می‌خواهیم بدانیم مافیای کنکور در ایران چه کسانی هستند؟
مافیای کنکور چه کسانی هستند؟
مافیای کنکور در واقع موسساتی هستند که از طریق کنکور درآمدهای میلیاردی به دست می‌آورند و آینده میلیون‌ها نفر را به خطر می‌اندازند؛ موسساتی که با انتشار کتاب‌های تست، آزمون‌های مشابه کنکور و کلاس‌های تقویتی، دانش‌آموزان را به سمت رشته‌هایی که شاید مورد علاقه‌شان نیست سوق می‌دهند و از این طریق درآمدی باورنکردنی به دست می‌آورند. باید اشاره کنیم که این درآمد، به قدری بالاست که می‌شود با آن تعداد زیادی شغل در کشور ایجاد کرد تا جوانان به کار مشغول شوند. در واقع نظام آموزشی ما که یک نظام کنکوری است به واسطه همین مافیا، با قدرت ادامه یافته و تفکری غلط را در جامعه ارائه داده است.
مافیای کنکور با ایجاد ترس در بین جوانان، آن‌ها را به سمت آینده‌ای تاریک و با افسردگی بیکاری سوق می‌دهد. این مافیا کاری کرده است که سوالات کنکور دیگر از کتاب‌های درسی نباشد و بخشی از سوالات کنکور به قولی از کتاب‌های تست مطرح شود. در واقع اگر فردی هر سال از کتاب‌های کنکور و کتاب‌های تست موسسات مختلف مافیای کنکور خریداری نکند، نمی‌تواند در کنکور موفق باشد! نکته‌ای که جالب است این بوده که نظام آموزشی ما با این نظام مافیایی همکاری می‌کند و حجم کتاب های درسی هر سال کمتر می‌شود.
نتیجه فعالیت افسارگسیخته این مافیای وحشتناک که بر نظام آموزشی ما چنبره زده است، چیست؟
مافیای کنکور دانش‌آموزان را به کنکور و ماندن در پشت کنکور تشویق می‌کند و در حال حاضر ۱۴میلیون دانش‌آموز به لطف این مافیا با رویای رشته پزشکی زندگی می‌کنند. مافیای کنکور اکثر دانش‌آموزان را به سمت دانشگاه و رشته پزشکی هدایت می‌کند و خروجی این ماجرا فقط بیکاری جوانان کشور است. در واقع، این مافیا بدون در نظر گرفتن علاقه دانش‌آموزان همه را به یک چاه می‌اندازد. جالب این است که وضعیت نتایج کنکور هر سال بدتر از سال قبل می‌شود. طی ۱۰سال اخیر نمره منفی در کنکور ۴۰ برابر شده و این در حالی است که مردم هر ساله میلیاردها تومان برای رفتن دانش‌آموزان به این موسسات کنکور و خرید کتاب‌های کنکور هزینه می‌کنند. کنکور تبدیل به یک صنعت شده است و تبلیغات مافیای کنکور در این زمینه به قدری زیاد شده که به طور حتم مردم و حتی دانش‌آموزان را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. این موسسات میلیاردها تومان تبلیغات به صدا و سیما پرداخت کرده و تب کنکور را افزایش می‌دهند تا از این طریق درآمد خود را داشته باشند. این نظام مافیایی به حدی ریشه دوانده است که دانش‌آموزان را وادار می‌کند از همان دوره ابتدایی، وارد چرخه کنکور شوند و همیشه اضطراب این را داشته باشند که چقدر به این غول ساخته دست مافیا نزدیک می‌شوند. متاسفانه رویکردی که مسئولین در این زمینه دارند و حتی توان مقابله با آن را ندارند، دیر یا زود نظام آموزشی مریض ما را و به تبع آن پایه‌های کشورمان را فلج خواهد کرد و منجر به ایجاد جامعه‌ای بیمار می‌شود که درمانش سال‌ها زمان خواهد برد. این نظام آموزشی مریض از پیشرفت کشور در این عصر قدرت و سرعت ممانعت و آینده‌ای غیرقابل تصور را برایمان ترسیم خواهد کرد.
حذف کنکور به علت استرس‌های کنکور و همچنین سوءاستفاده موسسات کشور یا همان مافیای کنکور، مورد بررسی است اما علتی که بسیاری از افراد را دلواپس کرده نبود جایگزینی مناسب برای سنجش افراد است.
از جمله اقداماتی که اثر کنکور را کمی تخفیف می‌دهد، به شرح زیر هستند:
_ بومی گزینی که طبق آن رشته‌ها با توجه به نوع گزینش و موقعیت فرد توزیع می‌شود.
_ کنکور دانشگاه فنی و آزاد.
_کنکور دانشگاه آزاد اسلامی: مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی نیز آزمون‌های تقریباً مشابهی را برای پذیرش دانشجو برگزار می‌کرد. دانشگاه آزاد اسلامی، آزمون گروه پزشکی را جداگانه از آزمون علوم تجربی برگزار می‌کرد که متاسفانه از کنکور سراسری ۱۳۹۲ این آزمون با آزمون سراسری تلفیق شده است و داوطلبان فقط در آزمون سراسری شرکت می‌کنند.
_ تاثیر معدل: در سال ۹۵ برای کنکور ۹۶ تأثیر معدل مثبت درنظر گرفته شد و برای سال‌های بعد باید بررسی شود. چرا که طبق قوانین، تأثیر قطعی معدل درکنکور باید در صورتی اعمال شود که امتحانات سه سال آخر دبیرستان به صورت نهایی برگزار شود. با اعتراض به این مسئله که چرا نمرات یک سال امتحان نهایی (سال سوم) باید در کنکور تأثیر قطعی داشته باشد این موضوع بررسی شده و تأثیر معدل در کنکور ۹۶ تأثیر مثبت شد. تأثیر معدل در کنکور سراسری سال ۹۸ بعد از کش و قوس‌های فراوان به صورت حداکثر ۳۰ درصد و برای متقاضیان نظام قدیم ۲۵ درصد تأثیر مثبت اعلام شد و عملاً تأثیری در قبولی رشته‌های پر متقاضی نخواهد داشت. در رابطه با کنکور سال ۹۸ گویا تصمیم قطعی گرفته نشده است. نظرسنجی رسمی که توسط سازمان سنجش درباره میزان تأثیر سوابق تحصیلی لحاظ شده نشان می‌دهد که نزدیک به ۸۵ درصد داوطلبان خواهان تأثیر مثبت هستند. مطابق مصوبات بیست و چهارمین جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو مورخ ۹۹/۷/۲۲ در کنکور سال ۱۴۰۰ نیز تأثیر معدل به صورت حداکثر ۳۰درصد و مثبت خواهد بود.
باید جلوی مافیای کنکور گرفته شود؛ چیزی که حتی آموزش و پرورش هم از آن عاجز است.
سید مجید حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و فعال در حوزه‌ی آموزش، راه برون‌رفت از این بحران را مقابله ساختاری میداند. به جای اینکه یک شخص یا موسسه مورد هدف قرار داده شود، باید جلوی همه موسسات به طور کلی گرفته شود؛ معلمان نباید کتاب‌های تستی به بچه‌ها بدهند و در واقع باید ساختاری جلوی این مافیا گرفته شود؛ چیزی که حتی وزرای آموزش و پرورش عاجز از انجام آن هستند؛ دراین باره سیدمحمد بطحایی، وزیر اسبق آموزش و پرورش، در زمان وزارتش گفته بود که من هنوز نتوانسته‌ام جلوی این مافیا را بگیرم و در مصاحبه‌ای افزوده بود که این مافیا حتی می‌تواند وزیر را هم عوض کند؛ این حاکی از یک نفوذ فراگیر در نظام آموزشی ما توسط مافیای کنکور می‌باشد.
حسینی راه‌حل را کاهش تقاضای کنکور میداند نه حذف کنکور. وی معتقد است که به جای اینکه به ساختار دولت و حکومت فشار بیاوریم، این فشار باید از سوی افکار عمومی باشد؛ فشار به ساختاری که تمام این تبعیض‌ها را تولید می‌کند. حسینی در ادامه اشاره می‌کند که ما لحظه‌ای که به کودکمان می‌گوییم برو پزشک شو، سلولی از تبعیض می‌شویم و به موسسات کنکوری کمک می‌کنیم. در این بین بچه‌ای که از لحاظ مالی و معیشتی، امکان تامین آن را ندارد، کارش تمام می‌شود و قطعا نمی‌تواند پزشک شود.
علی عبدالعالی، دانشیار دانشگاه علم و صنعت، با تاکید بر این نکته که آینده جوانان حتما نباید از مسیر دانشگاه رد شود، با اشاره به آمار دانشجویان در کشور آلمان مبنی بر این که ۷۰درصد از دانش‌آموزان وارد دانشگاه نمی‌شوند، می‌گوید: «اینگونه نیست که این ۷۰درصد کنکور دادند و قبول نشدند، بلکه نکته جالب اینجاست تلاشی هم برای رفتن به دانشگاه ندارند».
وی با فاجعه دانستن این موضوع که فردی باید در سن ۱۸سالگی وارد بازار کار شود، با تاخیر ۱۰ساله به خاطر تحصیل در دانشگاه دیرتر وارد این عرصه می‌شود، می‌گوید: «جالب اینجاست که دانشجویی که بعد از مثلا ۱۰سال تحصیل در دانشگاه می‌خواهد وارد بازار کار شود، کار و مهارتی هم بلد نیست که انجام دهد».
وی در تعبیری کنکور را یک صنعت توصیف می‌کند و می‌گوید: «این فاجعه است که فرزندان ما از سال اول دبستان برای معادی به اسم کنکور آماده می‌شوند و آخرت ما کنکور شده است. متاسفانه این فرهنگی است که برای مردم ما درست کرده‌اند». او معتقد است، مادامی که سرزمین ما از وجود داعشی به اسم کنکور پاک نشود، سند تحول بنیادین چند برگ کاغذ است که تنها می‌شود از آن به عنوان چرک‌نویس استفاده کرد.
بنابراین این مسئله باید به طور تخصصی‌تری بررسی شود، چرا که آینده پر امید و درخشان هزاران دانش‌آموزِ با استعداد، هر ساله با برگزاری کنکور، به نابودی می‌گراید و چه‌بسا استعداد‌های فنی و حرفه‌ای که با تلاش‌های بی‌شائبه والدین برای درخشانی نمره کارنامه‌ی فرزندان، سرکوب شدند.
اکنون راهکار پیشنهادی برای بهبود وضعیت موجود چیست؟
ادامه دارد…
