به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رستا، سرویس مدارس، زهرا کارگر، با آغاز سال تحصیلی و بازگشایی مدارس، مدیریت خرج و مقدار پول توجیبی کودکان چالشی‌ست که خانواده‌ها با آن روبرو می‌شوند و شاید تاکنون به صورت یک موضوع تاثیرگذار در تربیت اقتصادی کودک به آن نگاه نکرده‌اند. سوال اساسی که در این زمینه پیش می‌آید این است که از چه زمانی باید تربیت اقتصادی کودک را شروع کنیم؟
الهه ریوندی، کارشناس تربیت اقتصادی کودک به این سوال و سوالات دیگر در گفت‌وگو با رستا پاسخ می‌دهد.
پرتوقعی یا رفاه؟
در مورد سن شروع آموزش تربیت اقتصادی در بیرون از منزل، قبلا اعتقاد بر تربیت از ۶ سالگی بود و در حال حاضر در همه جای دنیا از سن ۴ سالگی تربیت اقتصادی شروع می‌شود؛ اما در واقع تربیت اقتصادی از زمان بارداری شروع می‌شود؛ زمانی که کودکی به دنیا نیامده است، ما همه چیز را برای او فراهم می‌کنیم، چیزهایی که احتیاج دارد و ندارد. پدر و مادر با این کار این پیام را به کودک می‌دهند که بچه‌جان همه چیز برای تو مهیاست. با این کار، بچه‌ها را تنبل و پرتوقع می‌کنیم. کودک فکر می‌کند وظیفه شماست که همه چیز را برای او بخری. اصلا قبل از اینکه بچه نیاز پیدا کند، ما همه چیز را برای او خریده‌ایم و او نیز دیگر قدر آن را نمی‌داند. برای این است که بچه بزرگ که بشود می‌گوید باید برایم ماشین، خانه و چیز‌های دیگر بخری.
برای کودکان الگوی رفتاری مناسبی باشید و رفتارهای غلط خودتان را تا دیر نشده است، اصلاح کنید. (خطابم به پدر و مادرهاست) گزاره‌های تصویری بیشتر از گزاره‌های دستوری بر کودک اثر می‌گذارد؛ مثلا اگه مادر و پدر اصول خرید را رعایت نکنند نمی‌توانند از کودک انتظار داشته باشند که او این موارد را رعایت کند. این الگو بودن برای کودک باعث می‌شود که از بدو تولد تربیت اقتصادی شروع شود.
پول توجیبی با چه عنوانی؟
از چه سنی به بچه‌ها پول توجیبی بدهیم؟ پول، یک مفهوم انتزاعی‌ست؛ برای همین باید کودک به سن دبستان برسد، یعنی ۶ سالگی. وقتی کودک ارزش پول را بداند، می‌شود شروع کرد یعنی زمانی‌که کودک بداند برای خرید به پول نیاز داریم و ده هزار تومان از پنج هزار تومان بیشتر است.
فاصله ی زمانی پول توجیبی چقدر باشد؟ اگر بچه‌ها تا الان پول توجیبی نگرفتند، روزانه به ایشان پول بدهید؛ البته با مقادیر کم. تا قبل از ۱۲ سالگی نباید ماهانه به او پول توجیبی بدهید. یعنی نهایتا هفتگی.
وقتی خواستید پول توجیبی روزانه را یک روز در میان بدهید، حتما به کودک بگویید که چون توانستی پول را مدیریت کنی و بزرگ‌تر شدی، ما این تصمیم را گرفتیم.
مقدار پول توجیبی باید چقدر باشد؟
نه آنقدر زیاد باشد که کودک احساس استقلال کند و نه آنقدر کم باشد که نتواند با آن چیزی بخرد.
باید از کم شروع کنید و به مبلغ زیاد برسید تا کودک حس بد و عقب‌گرد نگیرد. باید ببینیم چیزی که به عهده‌ی کودک می‌گذاریم، متناسب با آن پول به کودک بدهیم. برای شروع کار، تنقلات خریدن را به عهده کودک می‌گذاریم؛ یعنی ما دیگر برای شما تنقلات نمی‌خریم. مادر و پدر تصمیم می‌گیرند که مثلا روزی یک عدد تنقلات برای کودک کافی‌ست، پول آن هم حساب می‌کنیم، کمی بیشتر از آن مقدار، به کودک پول می‌دهیم. تصمیم اینکه کودک با آن پول، تنقلات بخرد یا نخرد با خود اوست. بعد که دیدیم می‌تواند و از پس آن برآمد، به جز تنقلات، یک وظیفه دیگر هم به عهده او می‌گذاریم؛ مثلا جوراب هم خودش برای خودش بخرد. ناگهانی چند مورد را به عهده کودک نمی‌گذاریم که نتواند از پس آن بر بیاید.
بچه‌ها تا سن ۱۰ سالگی برای خرید باید یک اجازه‌ی ضمنی از پدر و مادر داشته باشند تا خط قرمزها رعایت شود.
سعی کنید پول نقد به کودک بدهید. کارت دادن برای کوکان ۱۰ سال به بالا است، برای بچه‌هایی که پول توجیبی داشتند.
می‌توانید به کودک کارت بدهید و خودتان با او حساب‌کتاب کنید، چون زمانی‌که پول نقد دست کودک باشد، بهتر می‌تواند با آن حساب‌کتاب کند. اگر کارت به او دادید، چون بچه‌ها فکر می‌کنند که انگار کارت به بانک وصل است و دائم شارژ می‌شود، حتما به آن‌ا توضیح بدهید که بابا کار می کند و ما برای اینکه پول‌ها دزدیده نشود و امنیتش حفظ شود، آن را در بانک به امانت گذاشته‌ایم و پول بابت زحمتی‌ست که بابا کشیده است.
قدم قدم تا خرج کردن
برای کنترل خرج کردن بچه‌ها ابتدا خیلی مهم است که قوانین خرید کردن را در خانه اصلاح کنیم؛ چند قانون خرید کردن را برای شما می‌گویم:
۱_حتما باید قبل از خرید لیست خرید تهیه کنید.
۲_حتما برای نوشتن لیست خرید از بچه‌ها کمک بگیرید و مثلا بچه را بفرستید که بببیند در کابینت چه چیزهایی نداریم و باید بخریم.
۳_اول در لیست، نیازها رو مینویسیم و بعد خواسته‌های درجه یک و درجه دو و بعد تمام .
۴_اگر چیزی را در فروشگاه دیدیم که نیازمان است اما در لیست خریدمان نیست، اگه بچه‌ها حواس‌شان نبود که سریع برمی‌داریم و نمی‌گوییم چیزی خارج از لیست برداشتیم ولی اگر بچه‌ها حواس‌شان بود، برایشان توضیح می‌دهیم که این نیاز بوده است و فراموش کرده‌ایم که در لیست بنویسیم.
۵_لیست خرید و خرید نکردن خارج از لیست احتمالا بچه‌ها را ناراحت می‌کند، به خصوص اگر عادت نداشته باشند.
به خاطر این اتفاق و اینکه خواسته‌ها کنترل بشوند، ما باید یک چیزی را (یک کالا را) انتهای لیست بذاریم که هر کدام از اعضای خانواده بتوانند یک کالا یا دو کالا را تا یک سقف قیمت مشخصی بردارند. می‌توانید یک اسمی برای آن بگذارید.
خواسته‌ها را بخریم یا نه؟
در ابتدا باید نیاز و خواسته را به بچه‌ها آموزش بدهیم. همین آموزش باعث می‌شود که بچه‌ها متوجه بشوند هر چیزی را نمی‌توانند بخرند. سپس باید قوانین خرید را در خانه اصلاح کنیم. در مرحله بعد باید به بچه‌ها بودجه‌بندی و مدیریت پول را آموزش بدهیم. اگر چیزی که کودک می‌خواهد بخرد جزء نیازهای او نیست، سعی کنید تسلیمِ پافشاری کودک‌تان نشوید اما اگر جزء نیازهای او هست برایش تهیه کنید، منتها در مورد نیازها هم حواس‌تان به کیفیت‌ها و قیمت‌های مختلف یک کالا باشد. مثلا کودک شما یک مداد احتیاج دارد و شما می‌خواهید یک مداد ۲۰ هزار تومانی برای او بخرید اما او یک مداد ۱۲۰ هزار تومانی می‌خواهد. شما می‌توانید ۲۰ هزار تومان را به او بدهید و بگویید بقیه هزینه را از پول توجیبی‌ات بخر یا اینکه این مداد را به عنوان هدیه بخرید و به او بدهید(مثلا در اعیاد مختلف). یا ممکن است ببینید کودک شما در خرید کل لوازم تحریر با شما راه آمده، پس قبول می‌کنید که این یک مداد را طبق سلیقه او برایش بخرید.
انتهای پیام
