به گزارش سرویس اقتصاد آموزش و پرورش پایگاه خبری تحلیلی رستا، زهرا سلیمانی و فاطمه حکیم زاده: بودجهی ۱۴۰۱ آموزش و پرورش مانند سال‌های قبل، با توجه به سهمی که از بودجه عمومی دارد و هم با توجه به اهمیتش، در زیر ذره‌بین رسانه‌ها و مجلسی‌ها و البته جامعه‌ی یکدست معلمان است!
بودجهی صفر یک آموزش و پرورش، انتظارها را برآورده نکرد و با نگاهی نه چندان ژرف و با در نظر گرفتن تورم، نمونهای از بودجه دو صفر است و علامت سوال بزرگ اینجاست که چرا دو دولت کاملا متفاوت، رویکرد یکسانی در بودجه به آموزش و پرورش دارند؟
از صفر یک تا مقایسه با دو صفر، روایتی است که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت.
هتریک در سهم آموزش و پرورش از بودجه
بررسی بودجه سال‌های ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ نشان می‌دهد؛ بودجهی آموزش پرورش و برنامه‌های آن، مدام در حال تکرار هستند و تنها رقمهای اضافی، با در نظر گرفتن تورم بوده است و افزایش‌ها نیز حداقلی.
طبق سند تحول بنیادین، سهم آموزش و پرورش باید به ۲۰ درصد از بودجهی عمومی کشور برسد اما آنچه که اتفاق افتاد حتی نزدیک به این رقم هم نبود و در بودجهی صفر یک با ارفاق و بدون درنظرگرفتن ردیف‌های متفرقه، به ۹ درصد رسید!
اگرچه همچنان آموزش و پرورش با همین میزان بودجه در میان وزارتخانه‌های دولت، رتبه‌ی سوم را به نام خود ثبت کرده است.
شفافیت، گم شده‌ی صفر یک
بودجه را مهمترین سند مالی کشور می‌نامند چرا که آینده‌ی یکسال پیش روی هر کشوری را مشخص می‌کند. بودجه ۱۴۰۱ کلی گویی‌هایش بیش از سال‌های گذشته است و میزان درآمدهای اختصاصی وزارت آموزش و پرورش، نه محل تامین و نه محل صرف آن مشخص نیست.
محمدحسن حسنی، کارشناس و پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش، طی مصاحبه‌ای به نقل از خبرگزاری فارس، بودجهی آموزش و پرورش را دارای انعطاف‌پذیری بالایی دانسته و گفته است: « در بودجه سال ۱۴۰۰، تعداد ۲۶۳ ردیف بودجه در نظر گرفته شده بود و به این معنی است که در بودجه ۱۴۰۱ به جزئیات انجام بودجه، توجه نشده بلکه دست واحدهای آموزش و پرورش در هزینه کرد بودجه باز گذاشته شده است.»
وی تصریح کرده است: «بر این اساس، ردیف بودجه در سال ۱۴۰۱ دارای انعطاف پذیری بالایی است اما در مقابل، ممکن است از شفافیت بودجه کاسته شده است چون ممکن است عدم نظارت کافی بر عملکرد در اجرای بودجه، باعث اتلاف منابع شود.»
رتبهبندی معلمان در گیر و دارِ هیچ!
رتبهبندی معلمان، دیگر دغدغه‌ی معلمان نیست بلکه آنقدر گفتمانش عمومی شده است که کارشناسی‌ترین تحلیل‌ها، از مجلس به خیابان‌ها و دکان‌ها آمده است.
این عمومیت اما آورده‌ای برای رتبهبندی معلمان در بودجهی صفر یک نداشت، این بار هم رتبهبندی مانند بودجهی دو صفر از تدوین یک آیین اجرایی جا ماند و مانند گذشته در ردیف‌های متفرقه، جا خوش کرده است.
اعتبار رتبهبندی در بودجهی ۱۴۰۱ مانند بودجهی ۱۴۰۰ همان ۲۵ هزار میلیارد است، یعنی رشد اعتباری رتبهبندی نسبت به سال گذشته، صفر است!
حجت الله بنیادی، کارشناس آموزش و پرورش نیز در گفتگو با تسنیم درباره‌ی این رشد صفر درصدی میگوید: «در بودجه ۱۴۰۱، اعتباری معادل ۲۵ هزار میلیارد تومان برای اجرای رتبهبندی معلمان اختصاص داده شده است که با فرض تخصیص ۲۵ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ (۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در نیمه دوم سال) این اعتبار در سال ۱۴۰۱، هیچ افزایشی ندارد.»
وی اضافه کرد: «با افزایش سالیانه حقوق معلمان و به‌تبع آن افزایش فوق‌العاده رتبهبندی، اعتبار ۲۵ هزار میلیارد تومان، به هیچ عنوان کفایت پوشش رتبهبندی را در همان حد سال ۱۴۰۰ نخواهد داشت و امسال با توجه به افزایش سن بازنشستگی و ورود ۲۵ هزار نومعلم، میزان ورودیها به آموزش و پرورش بیش از میزان خروجی‌های آن است که این خود محل بحث است که چطور و با چه معیاری اعتبار رتبهبندی برای دو سال کاملا متفاوت، یکسان است!»
تزئین صفر یک به سندتحول بنیادین
سندتحول بنیادین که در ۱۰ سالگی‌اش، چهار دولت را به خود دیده است، امسال در میان برنامه‌های اعلام شده در بودجهی آموزش و پرورش، نامش دیده می‌شود.
حضور ساحتهای ششگانه در برنامه‌ی بودجه ۱۴۰۱، عمق سطحی نگری نسبت به مسئله‌ی تحول در بودجه است، این را کارشناسان آموزش و پرورش می‌گویند و از نبود یک برنامه‌ی جزئی و شفاف و برنامه محور برای این سند، گلایه می‌کنند.
در بودجهی صفر یک به برنامه تأمین و روزآمد نمودن محتوای ساحتهای ششگانه سندتحول بنیادین جهت یادگیری دانش آموزان و دوره‌های تربیت معلم، اعتبار ۳۵۴ میلیارد و به برنامه‌ی ارتقا سندتحول بنیادین، ۷۰ میلیارد اختصاص داده شده است. این آرایشِ بودجه‌ای که ۱۴۰۱ به آن پیراسته شده است در بودجهی ۱۴۰۰ وجود نداشت و شاید این تنها پیوست تحول بنیادنی باشد که آنچه در انتظارش نیست،”تحول بنیادین” است.
*غُلو صفر یک در تخصیص اعتبار به دانشگاه فرهنگیان*
رشد ۶۹ درصدی بودجهی دانشگاه فرهنگیان که از بالاترین درصدهای رشد، در بودجهی صفر یک آموزش و پرورش است در نگاه اول، بسیار در خور توجه است اما به هنگام نگاه‌های بعدی، متوجه تامین بالغ بر ۶۴ درصد اعتبار تخصیص داده شده از محل درآمدهای اختصاصی این دانشگاه خواهیم شد. از آنجا که دانشگاه فرهنگیان، جز کسر از حقوق دانشجومعلمان، درآمد اختصاصی دیگری ندارد به نکته‌ای قابل تأمل می‌رسیم که تاثیر شگفت‌زدگی ابتدایی از این میزان تخصیص بودجه را می‌شکند. از دو هزار و ۷۴۳ میلیاردی که در صفر یک به آموزش و پرورش اختصاص داده شده است، هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان آن به نام درآمد اختصاصی است که از حقوق دانشجومعلمان، کسر و به حساب دانشگاه فرهنگیان واریز می‌شود. در بودجهی ۱۴۰۰ نیز برای این دانشگاه یک هزار و ۸۴۶ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که از این میزان نیز ۴۵ درصد آن از محل درآمد اختصاصی تامین شد.
سقوط اعتبارات توانبخشی دانش آموزان با نیازهای ویژه در صفر یک
برنامه توان بخشی دانش آموزان استثنایی از جمله برنامه‌های بودجه صفر یک است، که به جای رشد، با کاهش رشد مواجه شده است. در سال گذشته برای توانبخشی دانش آموزان با نیازهای ویژه ۳۰۰ میلیارد تومان تخصیص داده شد که در بودجه ۱۴۰۱ با ۶ درصد کاهش، نسبت به سال گذشته به ۲۸۳ میلیارد تومان رسید.
از کاهش اعتبار توانبخشی دانش آموزان با نیازهای ویژه که گذر کنیم، به حذف اعتبارات مربوط به «آموزش دوره متوسطه حرفه‌ای دانش آموزان با نیازهای ویژه» می‌رسیم.
از فراموشی تا کاهش کیفیت، ارتقا آموزش شاید وقتی دیگر
کرونا که آمد، سبک زندگی‌ها عوض شد و آموزش در مدرسه که مرکز زیست کودکان و نوجوانان بود، شکلی متفاوت به خود گرفت. اکنون با گذشت دو سال از همه گیری کرونا و درک این بیماری توسط بشر، در آموزش و پرورش کشور ما آنچه که فراموش شده است، شرایط متفاوت کرونا و تاثیرات آن بر روی آموزش است، این ادعا با عدم تخصیص بودجهی اختصاصی به تهیه‌ی ابزار هوشمند برای دانش آموزان کم برخوردار و نبود ردیفی مبنی بر پوشش بازماندگان از تحصیل ناشی از کرونا که طبق اعلام وزارت آموزش و پرورش، تنها در سال ۱۴۰۰ به آمار ۹۷۰ هزار بازمانده از تحصیل رسیده‌ایم، جای تأمل بسیار دارد و در بودجهی صفر یک به تخصیص یک هزار و ۲۵۰ میلیارد با عنوان توسعه و تقویت آموزش مجازی و غیرحضوری، بدون تعریف برنامه‌های عملیاتی، بسنده شده است و ذکر کلیات، نفی جزئیات را مانند گذشته سبب شده است.
بازگشایی مدارس که از مهرماه ۱۴۰۰ شروع شده است و اکنون نیز ابلاغ بازگشایی حداقل سه روز کلاس‌های حضوری درس به ساختمان شهید رجایی وزارت آموزش و پرورش رسیده است، در بودجهی صفر یک با کاهش اعتبارات امور پرورشی و تربیتی از هزار میلیارد تومان در بودجه دو صفر به ۳۶۴ میلیارد تومان در صفر یک رسیده است و با کاهشی ۶۴ درصدی مواجه شده است، برنامه توسعه و ارتقای تربیت بدنی نیز از این کاهش‌ها بی‌نصیب نبوده است و از دو هزار میلیارد تومان در دو صفر، به هزار میلیارد تومان در صفر یک رسیده است!
انتهای پیام/
